Blog

In de Ayurveda, wordt veel belang gehecht aan voeding die in harmonie is met de individuele constitutie en de heersende dosha's (energieën) in een bepaalde tijd van het jaar. Granen spelen een essentiële rol in de Ayurvedische voedingsleer, en hun keuze wordt vaak afgestemd op de overheersende dosha van het seizoen en het individuele dosha-type en conditie van een persoon.

Voor mensen in de Vata-tijd, wat overeenkomt met de herfst en het begin van de winter, en voor mensen met een dominante Vata-dosha, zijn bepaalde granen van bijzonder belang.

Vata wordt geassocieerd met de elementen lucht en ether, en in de Vata-tijd is er vaak sprake van koude, winderige en droge omstandigheden. Om de balans te behouden, worden verwarmende granen aanbevolen voor zowel Vata-typen als degenen die zich willen aanpassen aan het koele seizoen. 

Iets meer over granen:

Granen zijn zaden uit de gras- of boekweitfamilie. Granen zijn zoet en veelal zwaar, maar over het algemeen minder vet dan noten en zaden. Herfst en winter zijn de beste seizoenen voor het consumeren van granen. Aangezien de aantal soorten granen plakkerig zijn, moeten ze tijdens de lente, het "plakkerige" seizoen van het jaar, worden geminimaliseerd.

De hoeveelheid granen die je consumeert, hangt af van wat jouw lichaam nodig heeft! De meest eenvoudige en duidelijke manier om je dosis granen te reguleren, is door de dikte van het slijm in je sinussen te controleren. Als je slijm dun is, heb je mogelijk meer granen nodig om je bloed te zoeten. Als je slijm overvloedig of dik is, is dat een teken om te minderen met zware, plakkerige voedingsmiddelen en granen zoals tarwe.

Over het algemeen hebben granen een hoge energiedichtheid en voornamelijk tarwe die zwaar is, verergert zware, plakkerige, vette en dikke omstandigheden in je lichaam, zoals slijm of gewichtstoename.

Andere signalen van te veel plakkerigheid in je bloed van tarweconsumptie zijn een vette huid, acne en vet haar.

Niet alle granen zijn plakkerig en zwaar. Als je de genoemde omstandigheden hebt, geef dan de voorkeur aan lichte granen. Er is echter een scala aan kwaliteiten in granen, van zwaar tot licht, of koelend tot verwarmend. Bij het kopen en bereiden van granen, onthoud dat volkoren granen meer vezels hebben en langzamer worden verteerd, wat je energieniveaus langer in stand houdt en geen crash veroorzaakt.

Het kost meer energie om de schil, zemelen en kiem van het graan af te breken, wat je spijsvertering een goede training geeft en ervoor zorgt dat je langer verzadigd blijft. Als je spijsvertering zwak is en je meer voedende eigenschappen nodig hebt, is witte basmatirijst een goede keuze.

Waarom granen weken?

Het vooraf weken van granen verwijdert het fytinezuur. Fytinezuur is een chemische stof die zich in de schil van het graan bevindt en het beschermt tegen insecten en weer. Het is de reden waarom rijst zo lang eetbaar blijft na het plukken. Maar je wilt het niet eten! Fytinezuur is zo'n goed verdedigingssysteem dat het niet kan worden afgebroken door spijsverteringssappen in je maag. Het remt je vermogen om de eiwitten van de granen op te nemen. Door ze te weken en het water weg te gooien, verwijder je het fytinezuur en kun je maximaal profiteren van stevige, voedzame volle granen.

Lichte, glutenvrije granen zoals quinoa, boekweit, gierst en maïs moeten dertig minuten worden geweekt voordat ze worden gekookt. 

Zware granen zoals gerst, tarwe, rijst, spelt, faro, - een heerlijke Italiaanse tarwesoort, en rogge kunnen twee uur voor consumptie worden geweekt.

Enkele voorbeelden van verwarmende granen zijn:

Quinoa: staat bekend om zijn verwarmende eigenschappen en is rijk aan eiwiten. Het is ook gemakkelijk verteerbaar, wat gunstig is voor mensen met een gevoelige spijsvertering, vaak kenmerkend voor Vata-types.

Gierst: heeft een verwarmend effect en kan helpen bij het voeden van het lichaam in koude omstandigheden. Gierst wordt ook beschouwd als voedzaam en ondersteunend voor het zenuwstelsel, wat gunstig is voor Vata.

Haver: staan bekend om hun opbouwende eigenschappen en kunnen een rustgevend effect hebben op het zenuwstelsel, wat voordelig is voor mensen met een Vata-dominantie.

Boekweit: Boekweit is een glutenvrij graan met verwarmende eigenschappen. Het is rijk aan voedingsstoffen en kan een goede keuze zijn voor mensen die meer warmte nodig hebben en hun gewicht willen verminderen.

Rogge: heeft over het algemeen verwarmende eigenschappen.

Vanwege zijn verwarmende karakter kan rogge gunstig zijn in Vata en Kapha-tijden, omdat het kan helpen bij het balanceren van de koude  kenmerken van Vata seizoen en dosha en zwaarheid van Kapha. 

Spelt: is een oeroude graan die behoort tot tarwe familie alleen heeft hij verwarmende werking wat gunstig is voor Vata en zelfs voor Pitta. 

Aan de andere kant zijn er ook verkoelende granen die nuttig kunnen zijn om eventuele hitte of ontstekingen in het lichaam te verminderen die soms geassocieerd worden met te veel Vata,

Verkoelende granen:

Tarwe: wordt over het algemeen beschouwd als verkoelend n zwaar van nature.

Voordelen voor Vata: Het kan nuttig zijn voor mensen met een verhoogde Vata-dosha vanwege zijn verzachtende en rustgevende effecten op het spijsverteringsstelsel. Tarwevezels kunnen ook helpen bij het handhaven van een gezonde darmfunctie, wat van belang is voor Vata-types.

Basmati-rijst: heeft een verkoelend effect en is licht verteerbaar, wat gunstig is voor het kalmeren van een overactieve spijsvertering die soms wordt gezien bij Vata-types.

Gerst: staat bekend om zijn verkoelende aard en wordt vaak aanbevolen voor mensen met een teveel aan Kapha en Pitta omdat het licht verteerbaar is en de spijsvertering ondersteunt.

Mais: is droog en licht en kan Vata verstoren dus heel goed voor Pitta en Vata types. 

Als je meer wilt leren over de verschillende eigenschappen van voedsel, nodig ik je uit voor mijn Ayurvedische kookworkshop! Ontdek de kunst van het balanceren en voeden van jezelf door middel van heerlijke gerechten en Ayurvedische kennis . Klik hier voor meer informatie en inschrijvingen.