VATA
Het
bewegingsprincipe, verbonden met
ether en lucht.
Belangrijkste eigenschappen : droog, veranderlijk, beweeglijk, koud, licht, subtiel, ruw, snel.
VATA is verantwoordelijk voor het zenuwstelsel, de ademhaling en alle bewegingsmechanismen van het lichaam.
Als
Vata in balans is voelt men zich vol energie, blij, enthousiast en creatief; de geest is rustig, helder en levendig.
Vata uit evenwicht , brengt hartkloppingen, constipatie, gasophoping, zwakte, overmatig droge huid, droge lippen, haren, pijn in de onderrug en zelfs bevingen en krampen teweeg.
Geestelijke onevenwich t uit zich in angst, rusteloosheid, nervositeit, bezorgdheid en geestelijke verwarring.
PITTA
Het
stofwisselingsprincipe , verbonden met
vuur en water.
Belangrijkste eigenschappen : heet, beetje olieachtig, scherp, vloeibaar, zurig, licht, bevochtigend.
PITTA regelt onder andere de stofwisseling en de lichaamstemperatuur.
Op geestelijk gebied staat Pitta voor een scherp intellect en het gevoelsleven.
Pitta in balans zorgt voor tevredenheid, energie, taalbeheersing, een goede spijsvertering, de juiste lichaamstemperatuur en een heldere geest.
Pitta uit balans veroorzaakt misselijkheid, hoofdpijn, te veel warmte in het lichaam, overmatig zweten, maagzuur,
emotioneel uit Pitta zich in prikkelbaarheid, irritatie, woede, frustratie, kritiek, haat, jaloezie en afgunst.
KAPHA
Het
bindingsprincipe is verbonden met
water en aarde.
Belangrijkste eigenschappen: zwaar, zoet, olieachtig, standvastig, langzaam, kleverig, koel, zacht.
KAPHA geeft het lichaam stevigheid en stabiliteit en houdt de vloeistof huishouding in evenwicht.
Kapha in balans
schenkt kracht, uithoudingsvermogen, een krachtig immuunsysteem, geduld en psychische stabiliteit.
Als
Kapha uit balans
is, heeft het te maken met verkoudheden, griep, verstopte sinussen en andere ziektes waarbij slijm betrokken is. Futloosheid, overgewicht, diabetes en vasthouden van water.
Emotioneel
betekent het hebzucht, gehechtheid, afgunst, bezitterigheid, lust, luiheid, depressiviteit.
Agni (vuur) en Ama (gifstoffen)vormen centrale begrippen binnen de Ayurveda. Agni staat voor de spijsvertering en alle andere metabolische processen van transformatie binnen het lichaam. Voor de optimale voeding van alle lichaamsweefsels en -cellen alsmede voor een optimale functioneren van dezen is een uitgebalanceerde en gezonde Agni van groot belang. Waneer Agni niet goed functioneert kunnen afvalstoffen niet goed verwerkt en afgevoerd worden en blijven in het systeem zitten, of er ontstaan daardoor afvalstoffen in het lichaam en in de weefsels. Dat loopt uiteen van onverteerde eten in het maagdarmkanaal tot toxische substanties in de bindweefsels en van cellulaire toxinen in de celwand van een cel tot mentale en emotionele Ama (niet verwerkte ervaringen).
Dergelijke afvalstoffen blokkeren de doorstroming - van substanties en van energie, ze verstoren en dempen agni(vuur), ze verminderen algehele en cellulaire intelligentie en kunnen bovendien de geest vertroebelen. Het is niet voor niets dat Ayurveda veel aandacht besteedt aan het herstellen en/of in stand houden van gezonde Agni alsmede het ontslakken ofwel het verbranden en afvoeren van Ama(afvalstoffen).
Een van de algemene redenen waarom mensen een ziekte krijgen en ontwikkelen ligt eenvoudigweg in het feit dat we vaak niet weten wat de conditie van onze agni is, wat voor soort agni we hebben en hoe we agni kunnen balanceren of stimuleren . Een belangrijk deel van het voorkomen en behandelen van veel ziekten - of liever gezegd, van de meeste ziekten -
begint bij Agni.
Coen v.d. Kroon
De Ayurvedische traditie leert dat voedsel niet alleen dient om het lichaam te voeden, maar dat het ook de geest en het bewustzijn beïnvloedt.
Zoals wij een lichamelijke constitutie hebben, zo hebben we ook een geestelijke constitutie die door de elementen net zo sterk wordt beïnvloedt . Het lichaam zelf is een mentale organisme gecreëerd om de functies van de zintuigen te ondersteunen en de ervaring door de geest te verwerken. Elke lichamelijke klacht heeft zijn basis in perceptueel proces en resultaten van de verkeerde gebruik van zintuigen.
Te veel, te weinig, of verkeerd gebruik van zintuigen resulteert in verkeerde acties welke uiteindelijk onevenwicht veroorzaken.
